Gegevens

Geschiedenis

Als gevolg van de ongelijke behandeling door de overheid verslechterden de betrekkingen tussen Noord- en Zuid-Soedan. In het islamitische Noorden schakelden de Britten lokale sjeiks in bij hun indirecte bestuur. Het zuiden, waar de nieuwe ‘Southern Policy’ werd gevoerd, werd apart behandeld teneinde te voorkomen dat het nationalisme, dat in Egypte al vaste voet had gekregen, zich via Noord-Soedan naar het zuiden en de overige Britse bezittingen in Oost-Afrika zou uitbreiden. De nadruk in dit beleid op de lokale etnische en culturele waarden in het zuiden had tot gevolg dat de verspreiding van de Islam effectief werd geblokkeerd. Onderwijs en economische ontwikkeling werden verwaarloosd en de handel bleef in Noord-Soedanese handen.

De laatste jaren voorafgaand aan de Soedanese onafhankelijkheid werden beheerst door de discussie over eenheid met, dan wel afscheiding van Egypte. In 1953 vond de ondertekening plaats van een Brits-Egyptische overeenkomst die onder meer voorzag in ‘soedanisering’ van de politie en het ambtenarencorps en in terugtrekking van alle Britse en Egyptische troepen. Op 19 december 1955 riep het parlement Soedan unaniem uit tot onafhankelijke republiek.

Sindsdien woedt een burgeroorlog met een onderbreking van 1972 tot 1983. De geschiedenis kenmerkt zicht door periodes van chronische instabiliteit en gewelddadige interne conflicten. Civiele regeringen en militair bestuur wisselden elkaar af; de politieke en economische macht berustte bij een kleine elite afkomstig uit de Arabische gemeenschap in het noorden. Toen de Soedanese regering in juni 1989 op het punt stond de uitgangspunten vast te leggen voor een vredesregeling met het zuiden, zette een groep officieren onder leiding van de huidige president Al Bashir de democratisch gekozen regering via een militaire staatsgreep af.

In 1997 sloot de regering in Khartoem een akkoord met een aantal kleine zuidelijke facties. In dit vredesakkoord erkent de regering formeel de religieuze culturele en etnische diversiteit van Soedan. Verder werd vastgelegd dat na een overgangsperiode van 4 jaar door middel van een referendum over zelfbeschikking voor het zuiden zou worden besloten. De voornaamste verzetsbeweging, de SPLM van John Garang weigerde aan dit vredesakkoord deel te nemen.

Eind januari 2005 hebben de rebellen van het Sudan’s People Liberation Movement (SPLM) uit het Animistische/Christelijke zuiden en de Islamitische regering die in het noorden van het land zetelt een vredesverdrag getekend. Het conflict dat 21 jaar heeft geduurd, heeft aan twee miljoen mensen het leven gekost en miljoenen mensen ontheemd.
Het vredesverdrag is een eerste stap op weg naar vrede in Soedan, waar naast dit conflict ook een gruwelijke strijd in de West Soedanese provincie Darfur plaatsvindt.

Referendum
Zuid-Soedan staat voor een historische beslissing op 9 januari 2011. De inwoners mogen zich in een referendum uitspreken over onafhankelijkheid van het Noorden. Een grote stap, àls het referendum doorgaat, want het Noord-Soedan grijpt alles aan om het referendum te ontmoedigen.

In december 2000 werden presidentiele en parlementaire verkiezingen gehouden, die werden geboycot door de belangrijkste oppositiepartijen (UMMA, PNC, NDA). De zittende president won met een grote meerderheid van de stemmen. De NCP verwierf een grote meerderheid in het parlement.

Soedan beschikt over aardolie, die sinds de exploitatie begon in 1999 voor aanzienlijke en voortdurend stijgende inkomsten zorgt. De rest van de industrie is beperkt en heeft te kampen met gebrek aan onderdelen en energie. Overmakingen van de in de Golfstaten werkzame Soedanese onderdanen zijn een belangrijke bron van inkomsten. Deze inkomsten namen enigszins af nadat circa 200.000 arbeiders ten tijde van de Golfoorlog naar Soedan werden teruggezonden (in totaal wonen 2-3 miljoen Soedanezen in het buitenland, vooral in Egypte, Saudi-Arabië en Libië).

Met het IMF wordt voortdurend onderhandeld over een regeling voor terugbetaling van achterstallige schulden, alsmede over een plan van aanpak voor de middellange termijn.